Yunanistan Göç ve İltica Bakanı Nitos Mitarakis, Suriye, Somali, Pakistan, Afganistan ve Bangladeş’den gelen kişilerin Türkiye üzerinden gelmeleri halinde iltica başvurusunu kabul etmeyeceklerini açıkladı.

Yunan Dışişleri ve Göç bakanlıklarının ortak açıklamasında da bu ülkelerden gelenlerin iltica başvurularını inceleme konusunda Türkiye’nin bütün şartları yerine getirebileceğini ve herhangi bir tehlikede olmadıkları belirtildi. Bu yüzden başvurularını Yunanistan yerine Türkiye’de yapabilecekleri vurgulandı.

Yunanistan Göç ve İltica Bakanı Mitarakis, “Türkiye’nin güvenli üçüncü ülke olarak nitelendirilmesi, yasa dışı mülteci akışlarıyla mücadele ve insan kaçakçılığının önüne geçmek adına önemli bir adımdır” değerlendirmesinde bulundu.

Atina’nın bu kararı ile birlikte söz konusu ülkelerden gelen sığınmacıların Avrupa Birliği’nde (AB) kalma şansı tamamen azalıyor.

Bu kararla teoride Yunanistan, ülkesine bu 5 ülkeden gelen sığınmacıları Türkiye’ye geri gönderebilecek.

Türk vatandaşları ve bu 5 ülke dışındaki ülke vatandaşları karardan etkilenmeyecek.

Kararın uygulanması için Türkiye’nin Yunanistan’ın geri göndereceği bu 5 ülke vatandaşlarını kabul etmesi gerekiyor.

Ancak Avrupa Birliği ve Atina’nın baskılarına rağmen Türkiye, AB’nin anlaşma şartları çerçevesindeki yükümlülüklerini yerine getirmediğini belirterek Yunanistan’a geçen göçmenleri geri alma konusunda pek istekli durmuyor.

Yunan yetkililer, yıl başından bu yana Türkiye’den bin 453 kişiyi geri almasının talep edildiğini fakat hiçbirinin kabul edilmediğini açıkladı.

18 Mart 2016’da Avrupa Birliği ile Türkiye arasında imzalanan mülteci mutabakatına göre şu hususlar kararlaştırılmıştı:

20 Mart 2016 itibariyle Türkiye’den Yunan adalarına geçen tüm yeni düzensiz göçmenler Türkiye’ye iade edilecek. Yunan adalarına ulaşan göçmenler, usulüne uygun olarak kayıt altına alınacak ve sığınma başvuruları UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği) ile işbirliği içinde bireysel olarak işleme konulacak. Dayanaktan yoksun ya da kabul edilemez bulunanlar Türkiye’ye iade edilecek. Düzensiz göçmenlerin iade işlemlerinin masrafları AB tarafından karşılanacak,

Korunmaya muhtaç gruplara yönelik BM kriterleri doğrultusunda, Yunan adalarından Türkiye’ye iade edilen her bir Suriyeli için Türkiye’den bir diğer Suriyeli AB’ye yerleştirilecek (1’e 1 formülü). İlk etapta 18 bin kişi yerleştirilecek, daha sonra ilave en fazla 54 bin kişi gönüllülük esasına göre yerleştirilecek.

AVRUPA BİRLİĞİ VE TÜRKİYE’NİN TUTUMU NASIL OLACAK?

Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki mülteci anlaşmasına göre Yunanistan’ın geri göndermek istediği kişileri kabul etmeyen Ankara’nın anlaşmaya ilave durumu kabul etmesi mümkün gözükmüyor.

Türkiye ve AB yetkilileri son zamanlarda mülteci anlaşmasının yenilenmesi gerektiğini ifade ediyor. Ankara bu kapsamda AB’nin yaptığı mali yardımların yeterli olmadığını ve arttırılması gerektiğini ifade ediyor. Bu ilave durum nedeniyle Türkiye’nin yeni mülteci mutabakatı konusundaki talepleri daha da artacaktır.

Atina yönetiminin bu kararı Brüksel’e danışarak aldığı düşünülürse, Ankara üzerindeki Avrupa Birliği’nin baskısı da çoğalacaktır.

Doğu Akdeniz’deki doğalgaz arama faaliyetleri, Kıbrıs ve insan haklarındaki gerileme nedeniyle ilişkilerin oldukça bozuk olduğu Türkiye-AB ilişkileri da gerilecektir.

BM verilerine göre bu yıl 3 binden fazla kişi botlarla Ege Denizi’ni geçerek Yunanistan’a ulaştı. Bunların yüzde 47’sini Afganlar, yüzde 15’ini Suriyeliler ve yüzde 9’unu Somalililer oluşturdu.

Yunan adalarındaki mülteci kamplarında kalan kişi sayısı da büyük ölçüde azalmış durumda. Yunanistan Vatandaşı Koruma Bakanlığının geçen Mayıs ayında açıkladığı verilere göre Midilli, Sakız, Kos, Leros ve Samos adalarındaki toplam sığınmacı sayısı 40 binden 9 bine geriledi.

Yunan hükümeti, geçen yıldan beri Türkiye ile deniz sınırını daha sıkı gözlemliyor. Ancak deniz sınırındaki önlemlerini artıran Yunanistan’a yönelik suçlamalar da var. İnsan hakları kuruluşları, Yunanistan’ı yasa dışı “geri itme” uygulamasıyla sığınmacıları Türkiye’ye göndermekle suçluyor. Uluslararası basın ve insani yardım kuruluşlarının bu yöndeki çok sayıda rapor ve haberine rağmen Atina yönetimi bu suçlamaları kabul etmiyor.