Her şeyden önce şunu ifade edelim ki, cuma namazı dinimizin çok önem verdiği ibadetlerden birisidir. Bu konudaki ayet-i kerime oldukça açıktır: “Ey iman edenler! Cuma namazına ezan ile çağırıldığınız zaman derhal Allah’ı zikretmeye (hutbe ve namaza) gidin, alışverişi bırakın. Eğer bilirseniz, bu sizin için çok hayırlıdır.” (Cuma suresi, 62/9)

Efendimiz’in nurlu beyanlarına baktığımızda cuma namazının ehemmiyetiyle alakalı pek çok hadis-i şerifin olduğunu da görüyoruz. Mesela bu hadislerin birisinde Allah Resûlü, “Cuma namazına gitmek, ergenlik çağına ulaşmış her Müslüman’a farzdır.” (Ebu Dâvûd, Taharet, 129) buyurur. 

Başka bir hadislerinde ise mazeretsiz olarak ve önemsiz görerek üç defa cumayı terk eden kişinin kalbinin mühürleneceğini ifade eder. ((Ebû Dâvûd, Salât 204; Tirmizî, Cuma 4) Bu sebepledir ki kişiyi cumadan alıkoyan bir zaruret/mazeret olmadıkça cuma namazı terk edilmemelidir.

Gelelim sorunuza. Sahabeden Hz. Câbir b. Abdullah`ın naklettiği bir hadiste cuma namazı kılmanın şartları şöyle sıralanıyor:

“Allah`a ve âhiret gününe inananlara cuma namazı farzdır. Ancak yolcu, köle, çocuk, kadın ve hastalar bundan müstesnadır.” (Ebû Dâvud, Salat 215) Bu istisnaların dışında kalan herkes cuma namazı kılmakla yükümlü demektir. 

Şimdi bu şartları biraz açalım:

1. Erkek olmak: Cuma namazı kadınlara farz değildir. Ancak kılmak isterlerse kılabilirler. Bu durumda öğle namazını kılmaları gerekmez.

2. Hür olmak: Kişinin hürriyetinden yoksun olmaması, yaşadığı yerde özgürce hareket ediyor olması gerekir. 

3. Mukim olmak: Yolcuya cuma namazı farz değildir. 

4. Cuma namazına gitmeye engel bir hastalığa veya özre sahip bulunmamak: Namaza gidince hastalığının artmasından veya uzamasından endişe eden kimselere cuma farz olmaz. 

Bunun dışında, düşman korkusu, şiddetli yağmur ve çamur, ağır bir hastaya bakma.. vs. gibi özürler de cuma namazını kılmamayı mübah kılan özürlerdir. (İbn Abidin, Reddü`l-Muhtâr, 1/591, 851-852)

Yaşamış olduğunuz yerlerde bu maddelerde ifade edilen engeller yoksa -ki başta Almanya olmak üzere Avrupa ülkelerinde bu tür sıkıntıların olmadığını biliyoruz- o zaman cuma namazı kılınabilir/kılınmalıdır.

Son olarak Ömer Nasuhi Bilmen’in ilmihalinde geçen şu bölümü de sizinle paylaşmak isteriz: 

“Cuma namazını en büyük idareci veya onun izniyle diğer bir şahıs kıldırmalıdır. İdareci veya onun görevlendirdiği bir şahıs bulunmayan bir yerde, Müslüman cemaatin tayiniyle içlerinden biri Cuma namazını kıldırabilir. İslam hükümlerinin uygulanmadığı (darülharp gibi) yerlerde Cuma namazı böyle kılınır. (Büyük İslam İlmihali, s. 140)