Hizmet Hareketi’nin eğitim anlayışını ortaya koyabilmek için önce bu anlayışın oluşmasında etkili olan faktörleri belirleme gayreti içerisinde olmalıyız.

Bu faktörlerin en başına Fethullah Gülen Hocaefendi’nin eğitim felsefesini koyabiliriz. Hizmet Hareketi eğitimcilerinin; yönetici, öğretmen ve belletmenlerin (ablalar ve abilerin) diğer eğitimcilerden hangi yönleriyle farklılık göstererek öne çıktıklarının araştırılması, bu konuda bizlere önemli ipuçları verecektir. Bu noktada Hizmet eğitimcilerinin eğitim cihetiyle, üzerlerinde taşıdıkları ve öğrencilerine yansıttıkları değerlerin veya normların olduğunu görüyoruz. Hizmet eğitimcilerinin kendi hayatlarında yaşadıkları ve öğrencilerine gönülden bir yaklaşımla özellikle hal diliyle anlattıkları değerlerin temel kaynaklarının Hocaefendi’nin hayat ve eğitim felsefesinden net izler taşıması dikkatlerimizi çekiyor.

Fethullah Gülen Hocaefendi’nin insan yetiştirmeye matuf değerleri, Hizmet Hareketi eğitimcilerinde eğitim normları olarak karşımıza çıkıyor ve aynı zamanda Hizmet Hareketi’nin eğitim değerlerini oluşturuyor.

Hizmet Hareketi’nin eğitim kriterlerini şekillendiren; Fethullah Gülen Hocaefendi’nin tespit edebildiğimiz temel fikirleri ve hayat prensiplerinden bazıları şunlardır:

1-“İnsana bütüncül yaklaşım ve tevhid eksenli eğitim (kalp-kafa bütünlüğü)

2-Bilginin özümsenmesi (hazmedilmesi) esaslı eğitim yaklaşımı... (Koyun süt verir kuş kay verir, meselesi)

3-Müspet veya pozitif hareket anlayışı       

4-Ortak akıl, kolektif şuur ve bireysel gelişme   

5-Altın nesil esaslı eğitim anlayışı; medrese, tekye, kışla üçlüsü

6-İhlas,  ihsan ve itkan merkezli eğitim      

7-Fütüvvet esaslı eğitim   

8- İsar merkezli eğitim

9-Subjektif mükellefiyetin eğitimciye yüklediği mesuliyet

10-“Örnekleri kendinden bir hareket” yaklaşımının eğitimciye bakan yönü

11-Peygamberi tebliğ anlayışının eğitime yansımaları

12-Hocaefendi’nin diyalog prensiplerinin eğitime yansımaları”

Fethullah Gülen Hocaefendinin evrensel değerlerle de uyumlu, insan yetiştirmeye matuf eğitim felsefesini yansıtan yukarıdaki kriterler Hizmet Hareketi eğitimcilerinin de eğitim normlarını oluşturmaktadır. Eğitimcilerin hayat tarzı haline gelen ve önce kendi dünyalarında yaşadıkları bu normlar; aynı zamanda öğrencilerde karakter eğitimi olarak şekillenmiş olmaktadır.

Bu faktörü daha iyi anlayabilmek için özellikle okulları ve bu okullarda görev yapan eğitimcileri (yöneticiler, öğretmenler ve mentorlar) değerlendirmemiz uygun olacaktır, diye düşünüyoruz.

Bilindiği üzere “eğitim sistemleri veya modelleri” ülkeden ülkeye değişen eğitim-öğretim prensipleridir; Rus, Alman, Japon, İngiliz, Osmanlı eğitim sistemleri gibi… Bu hatırlatmadan sonra “Hizmet Hareketi Okulları; hangi eğitim sistemi veya modelini uyguluyor?” sorusunun cevabını arayalım. Bu eğitim kurumları; hangi ülkede faaliyet yürütüyorsa genel olarak  o ülkenin eğitim sistemine o. Tabii ki kendi birikim ve güzellikleriyle  bulundukları ülkenin sistemine çok önemli katkılarda bulunsalar da temel konularda o ülkenin  eğitim modeline sadık kalırlar. Bu hususu daha iyi anlatabilmek için şu örneği verebiliriz; ülkelerin bahçe uygulamalarını hepimiz biliriz; Butchart Bahçeleri (Kanada), Keukenhof Bahçesi (Hollanda), Versailles Sarayı Bahçesi (Fransa), Kew Kraliyet Botanik Bahçeleri (Birleşik Krallık), Gardens by the Bay (Singapur) gibi…

Tecrübeli bir bahçıvan bu bahçelerden hangisinin bakım sorumluluğunu üstlense  bahçenin temel özelliklerini bozmadan kendi güzelliklerini de yansıtarak ortamı daha da harika bir seviyeye taşır. Hatta daha önce başka ülke bahçelerinin de bakımını yaptığı için oralardan edindiği bilgi, birikim ve yenilikleri yeni bahçesine taşır. Bahçe sahipleri “Bahçemizin temel özellikleri korunmuş ama çok güzel ilavelerle daha mükemmel olmuş.” diye takdirlerini ifade ederler.

Tıpkı ülke bahçeleri örneğinde olduğu gibi her ülkenin kendi eğitim sistemi vardır ve bu ülkelerde eğitim faaliyeti yürüten Hizmet Hareketi eğitimcileri “ülke eğitim bahçelerinin” genel sistemlerini bozmadan sisteme çok güzel uygulamalar, güzellikler ve yenilikler taşırlar.

Şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki; Hizmet Hareketi’nin ülke eğitim sistemleri tarzında bir modeli yoktur, çünkü eğitim sistemleri ülkeden ülkeye farklılıklar içeren modellerdir; Hizmet Hareketi’nin “Eğitim Normları ve Kriterleri vardır.  Bu Eiğtim Normlarının ve Kriterlerinin öğretime bakan yönlerini ele almaya çalışacağız.

Hocaefendi’nin ufkuyla şekillenen; okulların ve eğitimcilerin öğretimle ilgili bazı hayati prensipleri dikkatimizi çekiyor;

2-   Zümre, bilgi ve tecrübe paylaşımlarını dünya genelinde işletebilmeleri

4-   Farklı inanç ve görüşleri evrensel değerler çatısı altında toplayabilmeleri

6-   Başarılı eğitimcilerin fikir ve uygulamalarını kendi eğitim sistemlerine taşıyabilmeleri