İki çeyrek üstüste küçülen ABD ekonomisi durgunluk alarmı veriyor. Aslında birçok ülkede iki çeyrek üstüste küçülme durgunluğa girildiği şeklinde yorumlanıyor ama ABD bu terimi kullanmak için başka verileri de hesaba katıyor.
Temmuz ayına kadarki üç aylık dönemde yıllık yüzde 0,9'luk küçülme yaşanması ekonomik büyüme konusundaki kaygıları iyice artırdı.
Gıda ürünleri, petrol ürünleri ve diğer temel ihtiyaç maddelerinin fiyatları 1981'den bu yana en hızlı artışı gösteriyor. Merkez Bankası enflasyonu kontrol altına alabilmek ve fiyatları geriletebilmek amacıyla kredi faizlerini yükseltme yoluna gitti ama ekonomik durgunluğa resmen değilse bile fiilen çok yakında girileceği kaygısı çok yaygın.
ABD Başkanı Joe Biden Amerikan kamuoyunun güveni giderek azalırken, ekonominin sağlam olduğunu, işsizlik oranının hala 3,6 gibi düşük bir düzeyde olduğunu anlatmaya çalıştı. Bu hafta Ticaret Bakanlığı verilerinin açıklanması öncesinde gazetecilere ekonominin durgunluğa girmeyeceğini söyledi. Öyle ki siyasi muarızı Cumhuriyetçiler Beyaz Saray'ı durgunluğun tanımını değişirmeye çalışmakla suçladılar ve bir şeylerin adını değiştirmenin "Amerikalıların çektiği çileleri" hafifletmeyeceğini söylediler.
Konut ve sağlık harcamalarında artış, gıda alışverişinde düşüş
Yılın ilk üç ayında ABD ekonomisi yıllık yüzde 1,6 oranında küçülmüştü. İktisatçılar o sırada bunu ticaret verilerindeki bazı özel detaylara bağlamıştı. Fakat bugün açıklanan yılın ikinci üç ayına ilişkin rakamlar konut piyasasında, yatırımlarda ve kamu harcamalarındaki gerilemelere bağlı bir küçülmeye işaret ediyor.
İnsanlar sağlık, konut ve dışarda yemek yemeye daha fazla para harcarken diğer ihtiyaçlar ve gıda alışverişi harcamalarından kısıyorlar ve tüketici harcamalarındaki yıllık artış oranının yüzde 1 olduğu görülüyor.
Önceki yıllarda, durgunluk konusundaki resmi teşhisi koymakla görevlendirilen bir grup akademisyenin oluşturduğu Ulusal Ekonomik Araştırmalar Komisyonu'nda çalışmış Harvard Üniversitesi profesörü Jeffrey Frankel, bu yılın başlarında istihdamdaki artışa işaret ederek, durgunluğun daha sonraki aylarda başladığını söylüyor.
"Yavaşlama başladı bile. Dolayısıyla her şey harika demeyeceğim" diye konuşan Frankel "Durgunluğa girilmesi ihtimali herhangi bir yıla göre kayda değer derecede daha yüksek" diye ekliyor.