Daha önce TBMM tarafından onaylanan İstanbul Sözleşmesi’nden Erdoğan'ın imzası ile çekilme kararı hukuki mi tartışması başladı. Hukukçulara göre Anayasa bir kez daha çiğnenmiş oldu
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Adem Sözüer, Türkiye’nin ilk imzacısı olduğu İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararına ilişkin olarak Anayasa’nın 90. maddesine işaret etti.
Anayasa’daki, “Usulüne göre yürürlüğe konulmuş Milletlerarası Andlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz” satırlarını paylaşan Prof. Sözüer, “İstanbul Sözleşmesi yürütme tasarrufuyla feshedilemez. Yetki gaspıyla TBMM devre dışı bırakılamaz” dedi.
Prof. Dr. Adem Sözüer’in söz konusu paylaşımı şöyle:
Avukat Kerem Altıparmak: İstanbul Sözleşmesi'ni kaldıran CB kararı ancak yasayla yapılabilecek bir işlem olduğu için yoklukla malüldür
Avukat Kerem Altıparmak da İstanbul Sözleşmesi'nin kaldırılmasına ilişkin kararı eleştirdi. Altıparmak, "Bu gece feshedilen sadece #İstanbulSözleşmesi değil TBMM’nin iradesi ve yasama yetkisi. Bunu en son 12 Eylül 1980’de Kenan Evren yapmıştı" dedi. "Cumhurbaşkanı'nın Meclis yerine geçip yasama işlemi yapması durumunda 'fonksiyon gaspı' vardır" diyen Altıparmak, şunları kaydetti:
"Bu işlemin yaptırımı 'yok hükmünde olması'dır. #İstanbulSözleşmesi'ni kaldıran CB kararı ancak yasayla yapılabilecek bir işlem olduğu için yoklukla malüldür. Sözleşme de yürürlüktedir."
AV. TOPRAK: “SÖZLEŞME, KARARNAME İLE FESHEDİLEMEZ”
Avukat Ece Güner Toprak, Twitter’dan yaptığı açıklamada İstanbul Sözleşmesi’nin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile feshedilemeceğini belirterek, “Anayasamız 90. Maddesine göre İstanbul Sözleşmesi Kanun hükmündedir (hatta üstünde). Temel haklarda Kararname düzenlenemez (Anayasa 104.madde). Kararname, Anayasamızın ihlali; AYM iptal edecektir” ifadelerini kullandı.
ANAYASA’NIN 90. VE 104. MADDESİ VE NE DİYOR?
Anayasa’nın 90. maddesi, “Türkiye Cumhuriyeti adına Yabancı Devletlerle ve Milletlerarası Kuruluşlarla yapılacak andlaşmaların onaylanması, Türkiye Büyük Millet Meclisinin onaylamayı bir kanunla uygun bulmasına bağlıdır. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş Milletlerarası Andlaşmalar kanun hükmündedir” diyor.
Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerinin sıralandığı Anayasa’nın 104. maddesinde ise “Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle dördüncü bölümde yer alan siyasi haklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenemez. Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz” ifadeleri yer alıyor.
AV. TORUN: “ULUSLARARASI SÖZLEŞME NASIL YÜRÜRLÜĞE GİRDİYSE AYNI USULLE FESHEDİLİR”
CHP Yüksek Disiplin Kurulu Üyesi Avukat Tuba Torun da, konuya ilişkin sosyal medya hesabı Twitter’dan yaptığı açıklamada “İstanbul Sözleşmesi’nin 80. Maddesi Avrupa Konseyi Genel Sekreterliği’ne yapacağı bildirimle Sözleşme’nin feshedilebileceğini belirtir. Kural olarak, bir uluslararası sözleşme nasıl yürürlüğe girdiyse aynı usulle feshedilir” dedi.
Torun, “İstanbul Sözleşmesi TBMM onayıyla yürürlüğe girdi, dolayısıyla aynı iradeyle, yani TBMM onayıyla Sözleşme’den çıkılabilir. Cumhurbaşkanı ‘Ben bu Sözleşme’den çıkıyorum, oldu” diyemez. Kararnameyle de olmaz. Diyeceksiniz ki, hukuk mu kaldı? Haklısınız” ifadelerini kullandı.