İşyerinde, evde ve bulunduğunuz arkadaş ortamında kendi kurallarınızın dışına çıkmak istemiyor, herkesin sizin prensip ve ilkelerinize uymasını bekliyor, planlar, programlar ve ayrıntılar üzerinde vakit kaybedip sevdiklerinize de zaman ayıramıyorsanız mükemmeliyetçi bir yapıya sahip olabilirsiniz. Uzmanlar, her şeyin belirli bir düzen içerisinde gitmesine alışık olan mükemmeliyetçi kişilerin, karşılaştıkları önemli değişiklikler sonucunda düzenleri bozulduğundan depresif bozukluk veya kaygı bozukluklarına dair davranışlar sergileyebileceğini belirtti.

US Psikiyatri Enstitüsü'nden Psikiyatrist Dr. Uğur Hatıloğlu, mükemmeliyetçiliğin kişilerin hayatlarını nasıl olumsuz etkilediği hakkında bilgiler verdi. Gereksiz zamanlarda öfke patlamaları yaşarlar diye Dr. Uğur Hatıloğlu, "Mükemmeliyetçi kişiler asıl yaptıkları işi listeler, kurallar, ayrıntılar, programlar üzerinde durmaktan bir türlü tamamlayamaz ya da gereken zamandan fazlasını harcayıp yorularak bitirirler. Yaşadıkları zorluklara rağmen aynı düzenlerinden vazgeçmezler çünkü işin ancak bu şekilde en iyi yapılabileceğini düşünürler. Eğer işler düzen dışına çıkarsa önceliklerini fark edemeyip neyi, nasıl yapacakları konusunda kararsızlığa düşebilirler. Denetim ellerinden çıktığı zaman daha kolay öfkelenseler de bunu iş düzeninin bozulmaması adına göstermemeye çalışırlar. Bu da kişinin o duyguyu biriktirmesine yol açar ve hiç sinirlenilmeyecek bir yerde öfke patlaması yaşayıp herkesi şaşırtabilir. Düzen konusundaki uyumları nedeniyle saygı duydukları otoriteyle çok uyumluyken, saygı duymadıkları otoriteye direnç gösterirler işleri ağırdan almak, her defasında bahane yaratmak gibi." dedi.

Mükemmellik beklentilerinin hataları da beraberinde getirebileceğini söyleyen, "Her detayın da iş gibi mükemmel olmasını beklediklerinden zamanı kötü kullanırlar, son teslim tarihini geciktirebilirler ya da tasarıları hiç bitmeyebilir. İşlerini hata yapmamak adına tekrar tekrar kontrol edebilirler. Zamanı kötü kullanmaları nedeniyle sıklıkla eve iş getirirler ve yaşam stilleri iş ekseninde dönmeye başlar. Bu yüzden çevrelerinde 'işkolik' olarak da bilinirler." diye konuştu.

Dr. Uğur Hatıloğlu, konuşmasını şöyle sürdürdü: "Bu kişiler iş konusundaki tutumlarını haklı gördüklerinden sık sık kendilerine dair boş zamanları olmadığından sızlanırlar. Etkinlik planlarını iş nedeniyle erteleyip yakınlarını kızdırabilirler. Boş zamanlarında ise yapılacak etkinliklerinin yanı sıra yanlarına küçük de olsa bir iş alarak zamanlarını boşa harcamamış olurlar. Prensip ve ilkelerinde katıdırlar. Esneklik göstermezler. Bu da iş düzenine ve kurallara tam uyum sağlamalarını sağlarken iş arkadaşlıkları konusunda geriye düşmelerine neden olur. Çünkü iş arkadaşlarını da kendileri gibi uyum sağlamak konusunda zorlayabilirler."

Mükemmeliyetçilerin cimrilikleri yüzünden hayat standartlarının altında yaşadığını ileri süren, Hatıloğlu, "Genelde cimri davranırlar, hatta kazandıklarına göre standartlarının altında bir hayat sürdükleri gözlenebilir. Çünkü para onlar için ilerde çıkabilecek felaket durumlar için bir kurtarıcıdır ve harcanması sıkıca denetlenmelidir. Katı ve inatçılıkları göze çarpan diğer özelliklerindendir. Gündelik ilişkileri ciddi ve resmidir. Duygularını kolay açığa vuran insanların yanında bu yüzden rahatsız olurlar. Duygularını dışa vurmakta zorlanırlar, çünkü çok kontrollüdürler. Mantık ve akla çok daha fazla önem verdiklerinden duygusal davranışlara karşı hoşgörü göstermezler. Nadiren iltifat ederler. Önemli değişikliklerde düzenleri bozulduğunda depresyon veya kaygı bozukluğuna dair belirtiler gözlenebilir." dedi.

Mükemmeliyetçiliğin görüldüğü durumlarda uzman desteği alınmalı diyen Dr. Uğur Hatıloğlu, "Mükemmeliyetçi kişilik özelliklerine sahip bireylerde; duygusal dışavurumda zorlanma, rekabet, zamana karşı yarışmak, insan ilişkilerinde zorlanma gibi yoğun stres yaratan sebeplerden ötürü baş ağrısı sıklıkla görülmektedir. Tüm bunlar dışında; sabah bulantıları, kolay yorulma, kas ağrıları, sık sık nezle gibi viral enfeksiyonlara kapılma, diş sıkma gibi fiziksel belirtiler, dikkat ve bellek problemleri, moralsizlik, değersizlik gibi belirtiler de mükemmeliyetçi kişilerde görülmektedir. Fiziksel belirtiler için Psikiyatri dışındaki bölümlere sıklıkla giderler ama genelde bir şey saptanmaz ya da küçük bir müdahaleyle rahatlarlar. Bu belirtilerin altında depresyon ve kaygı bozukluğu gibi psikiyatrik bozukluklar yatabilir. Bu belirtilere eşlik eden; moralsizlik, karamsarlık, çabuk sinirlenme, kolay yorulma, dikkatini toplamakta zorlanma ve unutkanlık gibi durumlarda bir Psikiyatri uzmanına başvurmaktan çekinilmemelidir." şeklinde konuştu.

CİHAN