Japonya'nın önde gelen ekonomi gazetesi Nikkei Shinbun, Orta Asya ülkelerinin yeraltı kaynaklarının ihracatı alanında Türkiye ve Japonya işbirliğini ele aldı.

Dünyada tespit edilmiş doğal gaz rezervlerine göre dördüncü sırada olan Türkmenistan'dan Hindistan'a çekilmesi planlanan boru hattı projesi, hız kazandı. Nikkei Shinbun, projeye Japonya'dan JGC ve Chiyoda'nın ve bölgeyi çok iyi bilen Çalık ve Rönesans holdingin katılabileceğini bildirdi.

Makalede, Japon ve Türkiye şirketlerinin iş birliğinin, Rusya ve Çin'in etkisinden kurtulmaya çalışan Orta Asya'nın enerji ihracatında büyük değişiklikler yapabileceği vurgulandı.

Proje kapsamında, dünyada doğal gaz kaynakları açısından ikinci sırada olduğu belirtilen Galkınış bölgesine yakın Türkmenistan'ın Mari kentinde geçtiğimiz 13 Kasım'da Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdımuhamedov ile Hindistan, Pakistan ve Afganistan liderlerinin bir araya geldiği hatırlatıldı. Toplantının ardından liderlerin, bu ülkelerin sınırlarından geçmesi planlanan ve uzunluğu yaklaşık 1814 kilometre olması beklenen boru hattının inşaatı törenine katıldıkları vurgulandı.

10 MİLYAR DOLAR YATIRIM

Törende konuşma yapan Berdımuhamedov'un projeye 10 milyar dolar yatırım yapılacağı ve yılda 33 milyar metreküp gazın boru hattı üzerinden pompalanacağını söylediği ifade edildi. Makalede Türkmen liderin boru hattının inşaatının 2019 yılının sonuna doğru tamamlanacağını söylediğine işaret edildi. Söz konusu projede konsorsiyumun başında ise Türkmenistan devlet şirketi"Turkmengaz" bulunuyor.

Japonya Başbakanı Shinzo Abe, Ekim ayında Türkmenistan'a yaptığı ziyareti sırasında, Türkmenistan hükümetiyle, söz konusu proje kapsamında doğal gazın çıkarılması sırasında oluşan kükürt, karbondioksit ve diğer atıkların yakılması için gerekli olan tesislerin inşa edilmesi konusunda anlaşma imzalamıştı. Buna göre taraflar, Japonya'nın; JGC, Chiyoda, Mitsubishi, Sojitz ve İto Shyoji şirketlerinin katılımını öngören niyet anlaşmasının (MOU) altına imza atmışlardı.

SSCB'nin dağılmasının ardından bölgeye gelen Türklerin, Orta Asya halkıyla aynı dil ve kültürü paylaştığını yazan Nikkei Shinbun, bu faktörün bölgede işlerin başarılı olmasında büyük rol oynadığı vurgulandı.

27 MİLYAR DOLARLIK İNŞAAT PROJELERİ

Nikkei Shinbun, Türkiye Ekonomi Bakanlığı verilerine dayanarak verdiği bilgide, sadece 2014 yılında Türk inşaat şirketlerinin 49 ülkede gerçekleştirdiği ve toplam değerinin 27 milyar dolar olduğu belirtilen 324 projede Türkmenistan'daki projelerin payının yüzde 24 olduğu hatırlatıldı. Diğer bir Orta Asya cumhuriyeti olan Kazakistan'ın ise yüzde 10 payla ikinci sırada yer aldığı kaydedildi.

Gaz boru hattı projesine katılması beklenen Rönesans Holding'in hali hazırda Türkmenistan'da Japonya'nın Kawasaki firmasıyla gazdan benzin üretecek olan tesisin inşaatını sürdürdüğü bildirildi. Japon gazetesi, Rönesans Holding ve Çalık Holding gibi dev Türk şirketleri ile iş birliği sayesinde Japon firmalarının Orta Asya bölgesinde daha büyük projeler gerçekleştirebileceğini vurguladı.

2009 yılında Çin ile Türkmenistan arasında 1800 kilometre uzunluğunda gaz boru hattının çekildiği ve 2012 yılına doğru Türkmenistan'dan Çin'e ihraç edilen gazın Türkmenistan'ın gaz ihracatının yüzde ellisine eşit olduğu belirtiliyor.

JAPONYA ORTA ASYA PAZARINA TÜRK ŞİRKETLERİYLE BİRLİKTE GİRMELİ

Nikkei Shinbun, Reuters'e dayanarak verdiği bilgide, Türkmenistan'ın Çin'e her sene 30-35 milyar metreküp gaz ihraç ettiğini yazdı. 2015 yılında Rusya'ya ihraç edilen gazın hacminin ise 40 milyar metreküp olduğu ve Türkmenistan'ın Çin'e yönelik satışının gittikçe arttığına dikkat çekiliyor. Türkmenistan'ın doğal gaz konusunda Rusya ve Çin tekelinden kurtulmak için yeni alıcı ülkelere ihtiyacı olduğu kaydediliyor.

Yazıda 19. yüzyılda Orta Asya'nın büyük siyasi oyunlara sahne olduğu hatırlatılarak." O devirde Rus ve Büyük Britanya İmparatorluğu'nun kontrol altına almaya çalıştığı zengin yeraltı kaynaklarına sahip olan Orta Asya, bugün Çin'in etki dairesine girmeye başladı." denildi.
Orta Asya'nın günümüzde de büyük ülkelerin yarışmasına sahne olduğunu belirten Nikkei, Çin ve Rusya'nın bölgedeki etkisinin azalması ve Japon şirketlerinin bu enerji savaşında kazanması için, tek çarenin bölgeyi çok iyi bilen Türk şirketleri ile işbirliğin yapılması gerektiğinin altı çizildi.
CİHAN